Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ορθοδοντική Εταιρεία, η πρώτη επίσκεψη στον Ορθοδοντικό θα πρέπει να γίνεται γύρω στην ηλικία των 7 ετών. Σ’ αυτή την ηλικία αξιολογείται η ύπαρξη κακών συνηθειών που μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των γνάθων (πχ θηλασμός του δακτύλου, βρεφική κατάποση), καθώς και πιθανών γενετικών δυσαρμονιών στις γνάθους. Αν κριθεί απαραίτητο ξεκινάει η φάση Ι της ορθοδοντικής θεραπείας, με σκοπό να διακοπούν πιθανές κακές συνήθειες και να καθοδηγηθεί η ανάπτυξη των γνάθων με τρόπο που να διευκολύνει την ανατολή των μόνιμων δοντιών.
Μερικά παραδείγματα προβλημάτων όπου η εγκαιρη ορθοδοντική παρέμβαση είναι απαραίτητη είναι :
- Πολύ στενές γνάθοι: η ηλικία των 8-10 ετών είναι κατάλληλη για τη διεύρυνση των γνάθων, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για τα μόνιμα δόντια που ανατέλλουν. Αν αυτό δε γίνει και το παιδί φτάσει στον ορθοδοντικό για πρώτη φορά σε μεγαλύτερη ηλικία, τα δόντια μπορεί να είναι πολύ μεγάλα για τις γνάθους που θα τα φιλοξενήσουν, οπότε για να ευθειαστούν είναι πιθανό κάποια να πρέπει να αφαιρεθούν.
- Πολύ μικρή κάτω γνάθος σε σχέση με την επάνω: κάποιες φορές η κάτω γνάθος υπολείπεται σε ανάπτυξη κι έτσι φαίνεται πίσω σε σχέση με την επάνω, το σαγόνι είναι πίσω, η μύτη φαίνεται να προεξέχει και γενικά το προφίλ είναι αντιαισθητικό. Και πάλι μπορούμε να παρέμβουμε ως την ηλικία των 10-11 ετών κατευθύνοντας την αύξηση της κάτω γνάθου προς τα εμπρός, ώστε να διορθωθεί κατά πολύ το γναθικό πρόβλημα και να βελτιωθεί το προφίλ. Μετά την ηλικία αυτή, η ανάπτυξη της κάτω γνάθου έχει ολοκληρωθεί, οπότε οποιαδήποτε ορθοδοντική παρέμβαση θα βελτιώσει τις θέσεις και σχέσεις των δοντιών, αλλά όχι το αισθητικό πρόβλημα του προσώπου.
- Σταυροειδής σύγκλειση: πρόκειται για αρκετά συχνό ορθοδοντικό πρόβλημα, στο οποίο η άνω γνάθος είναι πιο στενή από την κάτω, οπότε, όταν τα δόντια κλείνουν, τα επάνω βρίσκονται μέσα από τα κάτω. Αυτό μπορεί να συμβαίνει μόνο σε μπροστινά δόντια (συχνά στους κυνόδοντες), μόνο δεξιά, μόνο αριστερά, ή και στις δύο πλευρές. Η διόρθωση στις μικρές ηλικίες είναι πολύ εύκολη, με μια ορθοδοντική συσκευή (μασελάκι) που ‘μεγαλώνει’ την άνω γνάθο, όπου αυτή είναι ασύμμετρη, οπότε τα επάνω δόντια τελικά περνούν έξω από τα κάτω κατά τη σύγκλειση. Αντίθετα, αν το πρόβλημα αφεθεί αθεράπευτο, συνήθως μετατρέπεται σε σκελετικό, δηλαδή η άνω γνάθος ολοκληρώνει την ανάπτυξή της παραμένοντας μικρότερη από την κάτω, και τότε η διόρθωση είναι πολύ δυσκολότερη.
Η πρώτη φάση της ορθοδοντικής θεραπείας έχει, λοιπόν, τεράστια σημασία για το τελικό αποτέλεσμα. Μ’ αυτήν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ομαλή ανατολή των μόνιμων δοντιών και διορθώνονται προβλήματα στο σκελετό των γνάθων που σε μεγαλύτερη ηλικία είναι δύσκολο ή κι αδύνατο να αντιμετωπιστούν. Έτσι, σε κάποιες περιπτώσεις δε χρειάζεται καμιά άλλη παρέμβαση, ενώ ακόμα κι αν είναι απαραίτητη, η φάση ΙΙ της ορθοδοντικής θεραπείας είναι πολύ απλούστερη και διαρκεί λιγότερο. Η φάση ΙΙ ξεκινάει περίπου στην ηλικία των 12 ετών και σ’ αυτή το παιδί μπορεί να επιλέξει μεταξύ μεταλλικών, κεραμικών, ή γλωσικών brackets (σιδεράκια) ή και αόρατων ναρθήκων (invisalign).
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου στο δυτικό κόσμο έχει δώσει μεγάλη ώθηση σε επιστήμες όπως η Πλαστική Χειρουργική, η Αισθητική Οδοντιατρική και η Ορθοδοντική. Το καλοδιατηρημένο πρόσωπο και το όμορφο και υγιές χαμόγελο θεωρούνται δείκτες κοινωνικού, οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου και γι’ αυτό το λόγο όλο και περισσότεροι ασθενείς αναζητούν τη βοήθεια της κοσμητικής ιατρικής και οδοντιατρικής.
Oι ενήλικες ορθοδοντικοί ασθενείς σήμερα φτάνουν να αποτελούν έως και το 25% των περιστατικών ενός ορθοδοντικού ιατρείου. Μάλιστα, σύμφωνα με την AAO (American Association of Orthodontics), το 90% αυτών θα σύστηναν και σε άλλους την ορθοδοντική θεραπεία, ενώ το 75% αναφέρουν σημαντικά οφέλη στην επαγγελματική ζωή και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Πολύ σημαντικό ρόλο σ’ αυτό παίζουν οι αόρατες ορθοδοντικές τεχνικές που είναι καλά ανεκτές από τους ενήλικες, διότι δεν περιορίζουν τις κοινωνικές και επαγγελματικές τους δραστηριότητες. Παλαιότερα υπήρχε μόνο η λύση των μεταλλικών brackets που ήταν αρκετά αντιαισθητικά, ενώ σήμερα ο ασθενής μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στα διαφανή brackets, στα γλωσσικά brackets που συγκολλώνται στην εσωτερική επιφάνεια των δοντιών και είναι, επομένως, αόρατα, ή τέλος στους κινήτους νάρθηκες invisalign.
Ωστόσο, τα οφέλη που προκύπτουν από την ορθοδοντική θεραπεία είναι πολλαπλά και δεν περιορίζονται μόνο στην αισθητική του χαμόγελου:
- Η σωστή θέση των δοντιών στις γνάθους βοηθάει στην αποτελεσματικότερη στοματική υγιεινή. Έτσι σε συνεννόηση και με τον περιοδοντολόγο, η ορθοδοντική θεραπεία ενός ενήλικα μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα στην περιοδοντική θεραπεία.
- Με την Ορθοδοντική μπορεί να βελτιωθεί η θέση και η κλίση κάποιων δοντιών, ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί κάποια προσθετική εργασία. Επίσης μπορεί να δημιουργηθεί χώρος για να τοποθετηθεί ένα εμφύτευμα.
- Η κακή σύγκλειση των δοντιών μακροπρόθεσμα μπορει να οδήγησει σε δυσλειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης, της άρθρωσης δηλαδή που συνδέει την άνω με την κάτω γνάθο και μας βοηθάει να ανοιγοκλείνουμε το στόμα. Σημεία και συμπτώματα αυτής της δυσλειτουργίας, που είναι γνωστή και σαν «Σύνδρομο Κροταφογναθικής Διάρθρωσης», είναι δόντια με αποτριβές (‘τριμμένες’ μασητικές επιφάνειες), μικρά σπασίματα στα μπροστινά δόντια, πόνος κατά τη μάσηση ή τη διάνοιξη του στόματος, πόνος στο αυτί, πονοκέφαλος κ.α. Η ορθοδοντική θεραπεία είναι βασική για τη διόρθωση της δυσλειτουργίας αυτής, πολλές φορές χωρίς καμία άλλη θεραπεία ή παρέμβαση.
Τα μεταλλικά σιδεράκια είναι μια από τις πιο αξιόπιστες και διαδεδομένες λύσεις για την επιδιόρθωση ορθοδοντικών προβλημάτων σε παιδιά και εφήβους. Κατασκευασμένα από ανοξείδωτο ατσάλι ή τιτάνιο, χρησιμοποιούνται εδώ και πολλές δεκαετίες με άριστα αποτελέσματα. Η σύγχρονη τεχνολογία, μάλιστα, έχει κάνει τα μεταλλικά σιδεράκια πιο αισθητικά και άνετα παρέχοντας διάφορες επιλογές, όπως μεταλλικά σιδεράκια σε μικρότερο μέγεθος και πιο στρογγυλές γωνίες, mini μεταλλικά σιδεράκια κομμένα με laser, καθώς και μεταλλικά σιδεράκια με διάφορα παιδικά σχήματα π.χ. μαργαρίτας, αστεριού, καρδιάς, μπάλας ράγκμπυ, τα οποία κάνουν ιδιαίτερα ευχάριστη την ορθοδοντική θεραπεία. Αυτό, σε συνδυασμό και με τη δυνατότητα να επιλέξει το παιδί το χρώμα στα λαστιχάκια που εφαρμόζονται πάνω στα σιδεράκια, έχει κάνει τα μεταλλικά σιδεράκια τη νούμερο ένα επιλογή σε παιδιά και εφήβους.
Τα διαφανή σιδεράκια ήρθαν για να καλύψουν το σημαντικό μειονέκτημα των μεταλλικών, που είναι η μειωμένη τους αισθητική. Ενδείκνυνται για όλο το φάσμα των ορθοδοντικών προβλημάτων και μετακινούν τα δόντια με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τα μεταλλικά σιδεράκια, δηλαδή με brackets που κολλάνε στα δόντια, σύρμα και λαστιχάκια. Το μόνο που διαφέρει είναι το υλικό κατασκευής των brackets, από πορσελάνη (κεραμικά) ή από μονοκρυσταλλικό ζαφείρι – τα οποία είναι και τα πιο διαφανή. Το σύρμα και τα λαστιχάκια που χρησιμοποιούνται είναι επίσης διαφανή, με αποτέλεσμα τα σιδεράκια να είναι κυριολεκτικά «αόρατα». Εκτός από την αισθητική τους υπεροχή έναντι των μεταλλικών, η λεία τους επιφάνεια σε συνδυασμό με τα αποστρογγυλεμένα τους άκρα προσφέρουν στον ασθενή μεγάλη άνεση.
Το μειονέκτημα της τεχνικής είναι ότι τα brackets, ειδικά τα κεραμικά, είναι πιο ευαίσθητα, οπότε ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει πολύ σκληρές και κολλώδεις τροφές. Επίσης, τα διαφανή brackets και σύρματα με τον καιρό τείνουν να αποχρωματίζονται από χρωμογόνες τροφές όπως το κόκκινο κρασί και το τσάι. Τα υλικά βέβαια βελτιώνονται συνεχώς, κι έτσι τα πιο σύγχρονα διαφανή brackets από ζαφείρι είναι πιο ανθεκτικά σε χρωστικές.
Με τη μέθοδο αυτή η μετακίνηση των δοντιών γίνεται με μια σειρά από αφαιρούμενους διαφανείς νάρθηκες που χρησιμοποιούνται αντί για τα κλασικά σιδεράκια. Κάθε σετ ναρθήκων, κατασκευασμένων ειδικά για τα δόντια του ασθενούς, αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο στάδιο της θεραπείας κι αλλάζει με το επόμενο σετ εφόσον ο ασθενής φοράει τους νάρθηκες για 2 εβδομάδες από 22 ώρες κάθε μέρα. Με τη χρήση των διαδοχικών ναρθήκων τα δόντια μετακινούνται χιλιοστό με χιλιοστό, μέχρι να φτάσουν στην τελική θέση. Υπάρχουν διάφορα συστήματα αόρατων ναρθήκων, όπως το Invisalign, το Clear Correct, το Clear Path κ.α. Το σύστημα Invisalign είναι το πιο διαδεδομένο, κι αυτό που συνήθως χρησιμοποιείται για να ονομάσουμε τη μέθοδο.
Η μέθοδος Invisalign είναι αποτελεσματική κι εύκολα αποδεκτή από τον ασθενή, έχει όμως κάποιους περιορισμούς:
- Με τους αόρατους νάρθηκες δεν είναι εφικτές όλες οι οδοντικές μετακινήσεις κι έτσι υπάρχουν περιορισμοί στην επιλογή της περίπτωσης. Ορθοδοντικά προβλήματα όπως η βαθιά δήξη, η ανοιχτή δήξη, σκελετικές ανωμαλίες, δόντια με έντονη περιστροφή, είναι καλύτερο να αντιμετωπίζονται με τις κλασικές μεθόδους.
- Kατά τη διάρκεια της θεραπείας οποιαδήποτε αλλαγή στα δόντια μπορεί να επηρεάσει την εφαρμογή των ναρθήκων. Επομένως θα πρέπει, πριν την έναρξη της θεραπείας να έχουν διορθωθεί όλα τα οδοντικά προβλήματα και φυσικά ο ασθενής να προσέχει τη στοματική του υγεία.
- Τέλος, το σημαντικότερο πλεονέκτημα της τεχνικής είναι ταυτόχρονα και το μεγαλύτερό της μειονέκτημα. Οι νάρθηκες είναι κινητοί, οπότε η αποτελεσματικότητα τους και η επιτυχία της μεθόδου εξαρτάται απόλυτα από συνεργασία και την πειθαρχία του ασθενούς, ο οποίος επιβάλλεται να φοράει τους νάρθηκες περίπου 22 ώρες κάθε μέρα. Για το λόγο αυτό η τεχνική Invisalign προτιμάται στους ενήλικες ασθενείς, ενώ για τους εφήβους πιο σίγουρα αποτελέσματα παίρνουμε με την κλασική Ορθοδοντική.
Με αυτή τη μέθοδο τα σιδεράκια τοποθετούνται στην εσωτερική (γλωσσική) επιφάνεια των δοντιών και δε φαίνονται καθόλου. Τα brackets κατασκευάζονται με τη βοήθεια ειδικών ψηφιακών προγραμμάτων ειδικά για κάθε ασθενή, ώστε να ταιριάζουν απόλυτα στις πίσω επιφάνειες των δοντιών του, να έχουν το μικρότερο δυνατό όγκο και το ευνοϊκότερο σχήμα. Aυτό δικαιολογεί και την πολύ αυξημένη τους τιμή σε σχέση με τα κλασικά σιδεράκια.
Η τεχνική αυτή έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και μπορεί να αντιμετωπίσει σχεδόν το σύνολο των ορθοδοντικών προβλημάτων. Τα πλεονεκτήματά της είναι :
- Τα γλωσσικά σιδεράκια είναι κυριολεκτικά αόρατα.
- Τα brackets συγκολλώνται στις γλωσσικές επιφάνειες των δοντιών, αφήνοντας τις παρειακές άθικτες. Έτσι, δεν υπάρχει ο κίνδυνος να παραμείνουν στις επιφάνειες των δοντιών λευκές κηλίδες απομεταλλικοποίησης όταν τα brackets αφαιρεθούν στο τέλος της θεραπείας. Οι κηλίδες αυτές εμφανίζονται συχνά σε ορθοδοντικούς ασθενείς με κακή στοματική υγιεινή και αποτελούν ένδειξη απομεταλλικοποίησης της αδαμαντίνης κάτω από τα brackets, που είναι η αρχή της ανάπτυξης τερηδόνας.
- Αυτή η μέθοδος ‘αόρατης ορθοδοντικής’ υπερτερεί της τεχνικής Invisalign, διότι τα σιδεράκια είναι κολλημένα στα δόντια κι έτσι είναι όλη μέρα λειτουργικά, χωρίς να εξαρτώνται από την πειθαρχία του ασθενούς. Αυτό μειώνει πολύ και τη διάρκεια της θεραπείας.
Τα μειονεκτήματα της τεχνικής είναι τα εξής :
- Το κόστος είναι μεγαλύτερο από το κόστος των άλλων μεθόδων.
- Πολλοί ασθενείς παραπονούνται για ερεθισμό της γλώσσας από τα γλωσσικά σιδεράκια, αλλά και για δυσκολία στην ομιλία. Συνήθως, όλα τα συμπτώματα υποχωρούν τις πρώτες 3-4 εβδομάδες μετά την τοποθέτηση. Ωστόσο, υπάρχουν ασθενείς που ποτέ δε συνηθίζουν τελείως τα γλωσσικά σιδεράκια.
- Απαιτείται μεγαλύτερη επιμέλεια στη στοματική υγιεινή. Το γεγονός ότι τα brackets είναι κολλημένα στην εσωτερική επιφάνεια των δοντιών τα κάνει πιο δυσπρόσιτα στον ασθενή και δυσκολότερη τη χρήση των μεσοδόντιων μέσων στοματικής υγιεινής.
- Απαιτείται ειδική πιστοποίηση και εμπειρία από τον ορθοδοντικό.
Τα γλωσσικά σιδεράκια είναι μια πολύ σύγχρονη και απόλυτα αξιόπιστη τεχνική στη φαρέτρα του ορθοδοντικού. Απευθύνεται κυρίως σε ενήλικες, αλλά και σε επιλεγμένες περιπτώσεις εφήβων ασθενών. Βασικά απευθύνεται σε όλους όσους αναζητούν θεραπεία, αλλά δε μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους με ορατά σιδεράκια.
1. Σε ποιά ηλικία θα πρέπει να γίνεται ο πρώτος ορθοδοντικός έλεγχος στα παιδιά?
Γύρω στην ηλικία των 7 ετών. Ο πρώιμος αυτός έλεγχος δίνει τη δυνατότητα να προληφθούν αναπτυσσόμενες ανωμαλίες των γνάθων και μας δίνει το χρονικό περιθώριο να ‘καθοδηγήσουμε’ την αύξηση των γνάθων προς την επιθυμητή κατεύθυνση ή να απομακρύνουμε πιθανούς αιτιλογικούς παράγοντες, πχ θηλασμός δακτύλου. Καθυστερημένος έλεγχος σε ηλικία που το παιδί έχει ολοκληρώσει την αύξησή του κι έχουν ανατείλει όλα τα μόνιμα δόντια συχνά περιορίζει τις θεραπευτικές δυνατότητες του ορθοδοντικού (πχ μπορεί να χρειαστούν εξαγωγές δοντιών)
2. Είναι τόσο σημαντικό η ορθοδοντική θεραπεία να ξεκινάει από μικρή ηλικία?
Ναι. Η έγκαιρη ορθοδοντική θεραπεία έχει μεγάλη σημασία για τους εξής λόγους:
- Προλαμβάνονται ή έστω μειώνεται η βαρύτητα των αναπτυσσόμενων σκελετικών ανωμαλιών των γνάθων. Αντίθετα, όταν ο σκελετός έχει πλέον διαμορφωθεί, συχνά οδηγούμαστε σε θεραπείες με εξαγωγές δοντιών ή ακόμα και σε χειρουργική επέμβαση όταν πρόκειται για πολύ έντονες σκελετικές ανωμαλίες.
- Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να μη χρειαστούν εξαγωγές μόνιμων δοντιών.
- Οι μικροί ασθενείς προσαρμόζονται ευκολότερα στους μηχανισμούς και λόγω των λιγότερων υποχρεώσεών τους συνεργάζονται καλύτερα.
- Τα μικρότερα παιδιά δεν ντρέπονται και γενικά δεν έχουν τις αναστολές των μεγαλύτερων.
- Όταν η θεραπεία αρχίζει νωρίς, στην εφηβεία έχει πλέον τελειώσει και οι έφηβοι έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λόγω της καλύτερης εμφάνισης του στόματος και του προσώπου τους γενικότερα.
- Το αισθητικό αποτέλεσμα του προσώπου που επιτυγχάνεται όταν η ορθοδοντική θεραπεία ξεκινάει σε μικρή ηλικία και διορθώνει σκελετικά προβλήματα, είναι πολύ ανώτερο από αυτό που επιτυγχάνεται όταν ξεκινάει στην εφηβεία.
3. Πώς θα αισθάνομαι φορώντας σιδεράκια, θα πονάω?
Κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας, και κυρίως τις πρώτες μέρες μετά από κάθε επίσκεψη στο ιατρείο, είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθετε μικρή πίεση ή και ευαισθησία στα δόντια σας. Αυτό συμβαίνει σχεδόν σε όλους τους ασθενείς και σημαίνει ότι τα δόντια σας αρχίζουν να μετακινούνται.
4. Η ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στα δόντια μου?
Τα σιδεράκια από μόνα τους δεν προκαλούν βλάβες στα δόντια. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας μπορούν να προκύψουν κάποια προβλήματα, όπως :
- ΑΠΟΜΕΤΑΛΛΙΚΟΠΟΙΗΣΗ : Είναι το πρώτο στάδιο της τερηδόνας, αποτέλεσμα φτωχής στοματικής υγιεινής, όπου τα μικρόβια του στόματος παράγουν οξέα που διασπούν (απομεταλλικοποιούν) την επιφάνεια της αδαμαντίνης. Η απομεταλλικοποίηση συνήθως συμβαίνει στα σημεία όπου τα σιδεράκια είναι κολλημένα στο δόντι και, όταν αυτά αφαιρεθούν, φαίνεται σα λευκές κηλίδες στην επιφάνεια των δοντιών. Η πολύ σχολαστική στοματική υγιεινή και η αφαίρεση της πλάκας γύρω από τα σιδεράκια είναι η μόνη μέθοδος πρόληψης.
- ΟΥΛΙΤΙΔΑ : Αποτελεί το πρώτο στάδιο της φλεγμονής των ούλων και είναι πολύ συχνή σε ορθοδοντικούς ασθενείς, λόγω της δυσκολίας που προκαλούν τα διάφορα ορθοδοντικά εξαρτήματα στη στοματική υγιεινή. Αν αφεθεί αθεράπευτη, μπορεί να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα. Ο τρόπος πρόληψης είναι η πολύ σχολαστική στοματική υγιεινή, σε συνδυασμό με πολύ συχνούς καθαρισμούς των δοντιών από τον οδοντίατρο.
- ΤΕΡΗΔΟΝΑ : Τα σιδεράκια πολύ εύκολα κρατούν γύρω τους οδοντική πλάκα, η οποία αποτελείται από βακτήρια που βλάπτουν τα δόντια. Η πιθανότητα ανάπτυξης τερηδόνας κατά την ορθοδοντική θεραπεία είναι πολύ μεγάλη και γι’αυτό, πέρα από τη σχολαστική στοματική υγιεινή, απαραίτητες είναι οι επισκέψεις στον οδοντίατρο τουλάχιστον 3 φορές το χρόνο για καθαρισμό και φθορίωση.
5. Μπορεί κανείς μόνο με την ορθοδοντική θεραπεία να αποκτήσει τέλειο χαμόγελο?
Αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα των δοντιών. Η ορθοδοντική θεραπεία ευθυγραμμίζει τα δόντια, αλλά δεν επηρεάζει τη μορφολογία και το χρώμα τους. Αν κάποιος ασθενής δεν είναι ικανοποιημένος με το σχήμα και το χρώμα των δοντιών του, τότε μπορεί, μετά το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας, με τη βοήθεια της Αισθητικής Οδοντιατρικής να αποκτήσει το τέλειο χαμόγελο. Αντίθετα, η Αισθητική Οδοντιατρική από μόνη της έχει περιορισμένες δυνατότητες να ικανοποιήσει τον ασθενή, όταν πχ υπάρχουν πολύ έντονες στρεβλοδοντίες, συνωστισμός δοντιών κλπ.
6. Δεν είναι απαράδεκτο να θυσιάζονται υγιή δόντια για να γίνει ορθοδοντική θεραπεία?
Εξαρτάται από την περίπτωση. Καταρχήν, με τις σύγχρονες μεθόδους συνήθως δε χρειάζονται εξαγωγές δοντιών για να επιτευχθεί σωστή σύγκλειση, διότι από μικρή ηλικία διορθώνονται προβλήματα στις γνάθους. Για παράδειγμα, μια ιδιαιτέρως στενή άνω γνάθος σε παιδί μικρότερο των 10 ετών μπορεί να διευρυνθεί με ειδικό μηχανισμό, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για την ανατολή των μόνιμων δοντιών. Αν το ίδιο παιδί φθάσει στον ορθοδοντικό για πρώτη φορά π.χ. στην ηλικία των 14 ετών, τα δοντια θα έχουν ήδη ανατείλει πολύ συνωστισμένα, η ανάπτυξη της άνω γνάθου θα έχει ολοκληρωθεί κι έτσι πιθανόν οι εξαγωγές κάποιων δοντιών να είναι μονόδρομος.
Η πρώτη φάση της ορθοδοντικής θεραπείας είναι κεφαλαιώδους σημασίας για να αποφεύγονται οι εξαγωγές δοντιών. Αν η φάση αυτή παρακαμφθεί, η απόφαση ή όχι για εξαγωγές εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος. Οι εξαγωγές δεν είναι απαγορευτικές, αρκεί να υπάρχει σχέση απόλυτης εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και ορθοδοντικού, ο οποίος θα πρέπει να κατευθύνει και να εξηγήσει στους γονείς γιατί αυτή είναι η αποτελεσματικότερη λύση για το παιδί τους.
7. Μπορεί ένα άτομο οποιασδήποτε ηλικίας να διορθώσει την εικόνα του χαμόγελου, όσο στραβά κι αν είναι τα δόντια του?
Ναι. Με την προϋπόθεση ότι τα ούλα και τα δόντια είναι υγιή, οποιοδήποτε περιστατικό μπορεί να αντιμετωπιστεί ορθοδοντικά, ανεξάρτητα από την ηλικία και τη βαρύτητα των αποκλίσεων που εμφανίζουν τα δόντια από την κανονική τους θέση.
8. Τα γλωσσικά σιδεράκια είναι το ίδιο αποτελεσματικά με τα κλασικά σιδεράκια?
Ναι, και οι δύο τεχνικές έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα, αρκεί ο ορθοδοντικός να έχει γνώση και εμπειρία.
9. Η τεχνική Invisalign είναι το ίδιο αποτελεσματική με τα κλασικά σιδεράκια?
Όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Η τεχνική αυτή δεν προσφέρεται για όλους τους τύπους των οδοντικών μετακινήσεων κι έτσι έχει περιορισμούς στην επιλογή του περιστατικού. Επίσης, η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από τη συνεργασία του ασθενούς, κάτι που δεν ισχύει για τα κλασικά σιδεράκια.
10. Μπορούν όλοι οι ορθοδοντικοί να εφαρμόσουν την τεχνική με τα γλωσσικά σιδεράκια?
Όχι. Η γλωσσική ορθοδοντική απαιτεί ειδική κατάρτιση για την εφαρμογή της και είναι αρκετά απαιτητική από τεχνικής απόψεως. Ως εκ τούτου, επιλεγμένοι μόνο ορθοδοντικοί προσφέρουν τη δυνατότητα γλωσσικής ορθοδοντικής στους ασθενείς τους κι ακόμα λιγότεροι κατέχουν πραγματικά και για όλα τα περιστατικά αυτήν την απαιτητική μέθοδο.
11. Δεν είναι σταθερό το αποτέλεσμα της ορθοδοντικής θεραπείας? Γιατί χρειάζεται να φοράω συγκρατητικό μασελάκι ή σύρμα?
Μετά το τέλος της ορθοδοντικής θεραπείας, τα δόντια και οι ιστοί που τα περιβάλλουν χρειάζονται κάποιο χρόνο για να προσαρμοστούν στη νέα τους θέση. Για κάποιο χρονικό διάστημα υπάρχει τάση επιστροφής των δοντιών στην προτέρα τους θέση, οπότε οι συγκρατητικοί μηχανισμοί, ακίνητοι ή κινητοί, είναι απαραίτητοι για τη διατήρηση του ορθοδοντικού αποτελέσματος. Παλαιότερα συνήθως χρησιμοποιούνταν κινητοί μηχανισμοί (μασελάκια), άλλοτε για 1-2 χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας και άλλοτε για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της θεραπείας.
Σήμερα, ωστόσο, πιστεύουμε ότι αυτό το χρονικό διάστημα δεν είναι αρκετό. Είναι πλέον γνωστό ότι ολόκληρο το κρανιοπροσωπικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των δοντιών, δεν είναι ποτέ στάσιμο. Αποτέλεσμα αυτού είναι, πχ. ο συνωστισμός των κάτω μπροστινών δοντιών, ένα φαινόμενο που παρατηρείται σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους με την ηλικία, ανεξάρτητα από το αν έχουν κάνει ορθοδοντική θεραπεία ή όχι. Έτσι, η διατήρηση του ορθοδοντικού αποτελέσματος προτιμάται πλέον να γίνεται εφόρου ζωής, μ’ ένα μόνιμο και ακίνητο σύρμα από τιτάνιο που συγκολλάται στην πίσω επιφάνεια των μπροστινών δοντιών, ώστε να αναχαιτίζει για πάντα την τάση μετακίνησής τους.
12. Θα πρέπει να αφαιρέσω τους φρονιμίτες μετά το τέλος της ορθοδοντικής? Θα μου στραβώσουν τα δόντια?
Η άποψη ότι οι φρονιμίτες σπρώχνουν και στραβώνουν τα δόντια έχει πλέον καταρριφθεί. Γνωρίζουμε ότι ο συνωστισμός των μπροστινών δοντιών με την ηλικία οφείλεται στην τάση του κρανιοπροσωπικού συστήματος συνεχώς να αλλάζει και παρατηρείται και σε ασθενείς που δεν έχουν φρονιμίτες. Επομένως, η απόφαση να εξαχθούν ή όχι οι φρονιμίτες εξαρτάται μόνο από το αν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος στις γνάθους για την ανατολή τους, και όχι από το άν έχει προηγηθεί ορθοδοντική θεραπεία.